دریافت وثیقه های ملکی از متقاضیان دریافت وام و تسهیلات بانکی، یکی از محدودیت هایی است که افراد معمولا با آن رو به رو می باشند. اکثر بانک ها وثیقه های ملکی را معتبر می دانند که این در حالی است که دارایی های دیگر افراد نیز می توانند ارزش وثیقه شدن داشته باشند و این امر می تواند فرآیند بسیاری از فعالیت های اقتصادی را در سطح کشور تسهیل کرده و پیشرفت اقتصادی را به همراه داشته باشد.
به همین دلیل مدتی قبل، سامانه ستاره رونمایی شد تا امکان توثیق سهام برای دریافت وام و تسهیلات بانکی را فراهم نماید. با گذشت زمان و اجرای موفقیت آمیز این طرح وزارت اقتصاد بر آن شد تا با همکاری سایر بانک ها امکان توثیق از طریق سایر دارایی های مردم را نیز تحت یک سامانه جامع تر با عنوان سامانه جامع وثایق الکترونیک یا سامانه جامع وثیقه فراهم سازد. در این مقاله سعی شده است تا به معرفی سامانه ستاره به عنوان مجری سامانه جامع وثایق الکترونیک پرداخته شود و جزئیات بیشتری از آن شامل نحوه ورود، ثبت نام و وثیقه گذاری در سامانه و اینکه کدام بانک ها با سامانه ستاره همکاری می کنند ارائه شود.
معرفی سامانه ستاره
ارائه وثیقه به بانک ها یکی از مشکلات و چالش هایی است که برای دریافت وام و تسهیلات گاه حتی خرد و نیز ارائه وثیقه در مراکز قضایی باید با آن مواجه شد. در حال حاضر با وجود اینکه امکان استفاده از اموال و سرمایه های مناسبی مانند سهام بورس، دارایی طلای مردم نزد بانک های کارگشایی، مالکیت سیم کارت ها و ... به عنوان وثیقه وجود دارد، اما بانک ها پیش از این از دریافت آن ها امتناع کرده و اموال ملکی را به عنوان وثیقه می پذیرفتند. به همین دلیل برخی از متقاضیان صرفا به دلیل نبود وثیقه های ملکی از دریافت تسهیلات محروم می شدند.
با توجه به وضعیت اقتصادی موجود در کشور از سویی و نیز گسترش بازارهای مالی و فعالان در آنها در نتیجه نیاز افراد گوناگون به دریافت وام و تسهیلات و یا حتی وثیقه گذاری در مراکز قضایی سبب شد تا لزوم وجود یک سیستم یکپارچه مطمئن برای نظارت بر وثیقه ها و اصلاح وضعیت وثیقه گذاری الکترونیک در بانک ها بیش از پیش احساس شود. این هدف می تواند از طریق پذیرش وثیقه های غیر ملکی بیشتر به جز سهام محقق شود. در نتیجه اخیرا سامانه ای معرفی شد تحت عنوان سامانه جامع وثایق الکترونیک که امکان توثیق سهام بورسی و نیز سایر دارایی های مردم را ایجاد می نماید.
سامانه وثیقه گذاری الکترونیک ستاره سمات مجری این طرح جامع بوده و این امکان را ایجاد کرده تا متقاضیان وام و سرمایه و وثیقه های دادگاهی بتوانند علاوه بر سهام خود در صورتی که دارای شرایط لازم باشند، امکان وثیقه گذاری اموالی مانند سیم کارت، گواهی طلا، سکه، خودرو، اوراق مشارکت، گواهی سپرده، اندوخته بیمه‌عمر، گواهی کسر از حقوق و موارد دیگر را هم به عنوان ضمانت در سامانه جامع وثایق داشته باشند.
ایجاد بستر لازم جهت توثیق سایر اموال مردم نیازمند ایجاد شبکه های بانکی مطمئن میان سامانه ستاره و بانک های کشور بود که در حال حاضر با عقد توافقنامه میان بانک‌های ملی، سپه، صادرات، تجارت، ملت و پارسیان با سامانه جامع وثیقه این بانک ها به عنوان سهام دار و مجری سامانه جامع وثایق الکترونیک معرفی شده اند.
نحوه ورود به سامانه ستاره
کاربران بیشتر سایت های ارائه دهنده خدمات برای اینکه بتوانند از امکانات موجود در این سامانه ها استفاده نمایند باید به پنل کاربری خود وارد شوند. با توجه به اینکه سامانه ستاره، سامانه ای تازه تاسیس و نهادی بین شبکه بانکی، بورس و سیستم قضایی می باشد، هنوز به طور مستقل در دسترس عموم قرار نگرفته و اطلاعاتی نیز در خصوص آدرس و یا امکان دسترسی عمومی به آن اعلام نشده است.
در نتیجه باید گفت با وجود آن که توثیق اموال در سامانه جامع وثیقه به صورت کاملا بر خط انجام می گیرد اما امکان ارائه راهنمای ورود به سایت میسر نمی باشد زیرا در حال حاضر این سیستم بین بانکی است. در صورت اعلام آدرس سایت و آغاز فعالیت عمومی آن جهت ثبت نام متقاضیان، راهنمای ورود به سامانه نیز در این بخش قرار می گیرد.
نحوه ثبت نام در سامانه ستاره
همان طور که توضیح داده شد، سامانه ستاره به منظور ارائه وثیقه به شخص دیگر و یا جهت دریافت تسهیلات بانکی به وجود آمده است. با توجه به خدمات حساسی که این سایت ارائه می کند، ممکن است که نیاز باشد کاربران در این سامانه ثبت نام و حساب کاربری ایجاد نمایند.
با توجه به این که سامانه ستاره، سامانه ای تازه تاسیس و نهادی است که باعث همکاری شبکه بانکی، بورس و سیستم قضایی می شود هنوز امکان دسترسی عموم و ورود و ثبت نام در سایت مشخصی نیز وجود ندارد. به محض اعلام آدرس سایت و شروع فعالیت عمومی آن جهت ثبت نام متقاضیان، نحوه ثبت نام در سامانه ستاره نیز در این بخش قرار داده خواهد شد.
نحوه وثیقه گذاری در سامانه ستاره
متقاضیانی که قصد وثیقه گذاری دارند باید به این نکته توجه کنند که برای دریافت وام و تسهیلات مد نظر، باید چه شرایطی داشته باشند و از طریق چه بانک هایی می توانند اقدام کنند. در بخش های بعدی مقاله به معرفی بانک های ارائه دهنده خدمات پرداخته شده است، اما در این بخش، نحوه وثیقه گذاری در سامانه ستاره یا سامانه جامع وثایق ارائه می شود.
ابتدا لازم است متقاضی به اپلیکیشن بانک و یا یکی از شعبه های بانک ارائه دهنده مراجعه و درخواست خود را ارائه دهد.
سپس در صورت نیازدر سامانه سجام احراز هویت نماید.
پس از انجام مراحل بالا، سامانه ستاره که مجری سامانه توثیق الکترونیک است، آن دارایی شخص که می تواند به عنوان وثیقه بگذارد را بررسی و تایید و به بانک اعلام می کند و توسط اپلیکیشن بانک به فرد نشان داده می شود.
حال شخص می تواند در صورتی که وثیقه وی از نوع سهام باشد انتخاب کند که چه نمادهایی را به عنوان وثیقه بگذارد و سپس آن ها را تایید کند. در مرحله بعد شرکت سپرده گذاری، درخواست ارسال شده از سمت بانک را به فرد نشان می دهد که باید دوباره هویت خود را احراز کند تا درخواست وی ثبت و فرایند وثیقه گذاری آغاز شود.
باتوجه به جدید بودن امکان توثیق سایر اموال در سامانه جامع وثیقه، در صورتی که اموال توثیق شده به جز سهام باشد اشخاص می توانند نحوه ادامه فرآیند را از بانک مربوطه جویا شوند.
در صورت موفق بودن عملیات، بانک تسهیلات یا وثیقه درخواستی را در اختیار فرد می گذارد.
کدام بانک ها با سامانه ستاره همکاری می کنند
سامانه ستاره توثیق سهام سیستمی است که می تواند امکان استفاده از دارایی هایی مانند سهام به عنوان وثیقه تسهیلات بانکی یا قرارهای قضایی را فراهم کند. با توجه به تازه کار بودن این سامانه در ابتدا تعداد بانک هایی که از آن پشتیبانی می کردند اندک بوده و تنها سه بانک ملی، رسالت و مهر ایران از امکان وثیقه گذاری سهام سامانه ستاره برای ارائه تسهیلات در آن مشارکت داشتند. با انتشار اخبار مبنی بر فراهم شدن بستر توثیق سایر دارایی های مردم خبر اتصال بانک های سپه، صادرات، تجارت، ملت و پارسیان نیز به این شبکه مالی منتشر شد.